Fundacja Inicjatyw Kulturalnych w Radomsku w 2021 r. będzie obchodzić 100-urodziny Tadeusza Różewicza!
Czy wiedzą Państwo, że Tadeusz Różewicz urodził się w Radomsku i spędził tu dzieciństwo i młodość? Czas ,spędzony w tym miejscu bardzo mocno ukształtował go jako artystę i wpłynął na jego twórczości, czego śladem są liczne utwory, opisujące miejsca w Radomsku. Obchodzone w tym roku 100-lecie urodzin Tadeusza Różewicza – Honorowego Obywatela Miasta i jednego z patronów 2021 r.przypada w roku 30 lecia naszej fundacji.Urodziny poety chcemy uczcić w sposób wyjątkowy – angażując twórczo mieszkańców i zapraszając ich do eksperymentowania i zabawy ze sztuką.
Tadeusz Różewicz urodził się w Radomsku. Ukończył gimnazjum im. F. Fabianiego. Był stałym bywalcem (razem z braćmi) kinoteatru „Kinema”. Starszy brat Janusz wprowadził go do literackiego świata. W czasie wojny, która przeszkodziła mu w kontynuowaniu nauki, pracował jako goniec i magazynier w radomszczańskim Kreishauptmannschafcie, potem – jako pracownik magistratu – prowadził ewidencję komornego płaconego przez lokatorów. Następnie uczył się stolarstwa w Fabryce Mebli Giętych „Thonet”. Po wojnie zdał maturę i rozpoczął studia na historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tomy poetyckie „Niepokój” (1947) i „Czerwona rękawiczka” (1948) zrewolucjonizowały – nie tylko polską – poetykę. Zainaugurowały czwarty system wersyfikacji w poezji, a następnie piąty, nazywany często „różewiczowskim”. Tadeusz Różewicz był laureatem wielu prestiżowych nagród. W latach 70. i początku lat 80. był poważnym kandydatem do Literackiej Nagrody Nobla. W 1999 r. został laureatem Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta za „Twórczość całego życia”, w 2000 r. dostał Nagrodę Literacką NIKE za tom „Matka odchodzi”. Otrzymał wiele nagród i tytułów honoris causa uznanych uniwersytetów. W 1991 r. Tadeuszowi Różewiczowi nadano tytuł Honorowego Obywatela Miasta Radomska. O rodzinnym mieście wspominał kiedyś w jednym z wywiadów: „Magicznym naprawdę jest miasto, miasteczko, wieś, właściwie każda miejscowość, gdzie człowiek przyszedł na świat. Od tego zaczęło się jego życie, gdzie odejdzie nie wiadomo, i kiedy. Ale odejście nie jest już tak magiczne… Takie miejsce jest naprawdę magiczne. Dla mnie to jest Radomsko.” Po latach wracał do miejsca urodzenia incognito (filmy dokumentalny A.Sapiji). Opisy Radomska znajdziemy m.in. w utworach: „Z życiorysu”, „W świetle lamp filujących”, „Kasztan”, „Na odejście poety i pociągu osobowego”, „Wspomnienie dzieciństwa”, „Matka odchodzi”, „Przygotowanie do wieczoru autorskiego”, „Twarze”, „Automat” „Zabawki” oraz w filmach w reż. Stanisława Różewicza: „Kinema”, „Nasz starszy brat”, „Gdzie zabawki tamtych lat”.
W ramach projektu „RaDOMsko Różewicza” przeprowadziliśmy liczne działania animacyjne odwołujące się do biografii i twórczości artysty.
WARSZTATY TEATRALNE
Zaprosiliśmy dzieci z Powszechnej Szkoły Podstawowej nr 6 do stworzenia małej formy teatralnej na temat zabaw, w które bawił się Tadeusz Różewicz. Podczas warsztatów uczestnicy poznawali zabawy „sprzed 100 lat” tj. twórcze wykorzystywanie przedmiotów, teatr cieni, gry ruchowe, udawanie żołnierzy, twórcze interpretowanie wyliczanek. Warsztaty prowadziły animatorki kultury: Monika Kowalczyk-Kogut oraz Anna Nowak
Efekty naszych warsztatów zarejestrowaliśmy w formie krótkiego filmu, który można obejrzeć w internecie:
WARSZTATY SPAWANIA ARTYSTYCZNEGO DLA MŁODZIEŻY I DOROSŁYCH
Podczas warsztatów uczestnicy wykreowali rzeźbę ze złomu nawiązującą do tematu dzieciństwa i młodości Tadeusza Różewicza. Podstawowym założeniem było stworzenie przez uczestników „Książki”- rzeźby interaktywnej, do której można wejść i być jej częścią. Elementem rzeźby były symbole związane z dzieciństwem Różewicza, które zostały zaprojektowane przez uczestników warsztatów. Uczestnicy pod okiem prowadzących – Macieja Supryniaka i Marka Thiela, łączyli materiały z różnych metali, uczyli się podstaw spawania oraz rozwijali swoją wyobraźnię przestrzenną. W zajęciach wzięli udział dorośli oraz młodzież z Radomska. Spotkania zrealizowaliśmy w Zespole Szkół Ponadpodstawowych nr 1 im. Stanisława Staszica w Radomsku.
TWÓRCZE SPACERY
W ramach projektu zrealizowaliśmy spacery po miejscach związanych z Tadeuszem Różewiczem, adresowane do dzieci oraz do seniorów. Spacery dla najmłodszych były to niezwykłe wędrówki w czasie, podczas których uczestnicy poznawali zabawy, w które bawił się Tadeusz Różewicz. Przenieśliśmy się do dzieciństwa artysty i poznawaliśmy miejsca, w których się bawił, uczył i mieszkał. Dzieci eksperymentowały ze znalezionymi przedmiotami, tworzyły sceny teatralne w jatkach, improwizowały na temat filmów niemych (które przed wojną prezentowano w kinie „Kinema”), a także rozszyfrowały niezwykłą zagadkę pochodzenia imienia Tadeusza Różewicza. Wszystko to odbywało się w formie twórczych gier i zabaw ruchowych oraz aktorskich, które poprowadziła Anna Nowak – animatorka kultury i specjalistka do spraw edukacji teatralnej w Śląskim Teatrze Lalki i Aktora „Ateneum”. Poza tym do udziału w projekcie zaprosiliśmy seniorów, którzy wspólnie z Angieszką Kuligowską poznawali historię miejsc związanych z Tadeuszem Różewiczem.
APLIKACJA MOBILNA I PUBLIKACJA
W ramach projektu powstała aplikacja mobilna i publikacja online, które stanowią przewodnik po miejscach, z którymi związany był Tadeusz Różewicz.
RaDOMsko Różewicza – aplikacja mobilna jest dostępna dla telefonów z systemem operacyjnym Android. Żeby ją zainstalować należy na swoim telefonie otworzyć aplikację Sklep Play lub Play Store, następnie wpisać w wyszukiwarce „Radomsko Różewicza”, przewinąć w dół listy wyszukiwania i wybrać właściwą aplikację oraz kliknąć „zainstaluj”. Ikona aplikacji pojawi się na wyświetlaczu i będzie można ją uruchomić.
Aplikacja jest również widoczna pod linkiem: https://play.google.com/store/apps/details?id=com ale nie można jej zainstalować na komputerze – działa tylko na telefonach komórkowych.
Publikację online można pobrać TUTAJ
Materiały dostępne na tej stronie oraz aplikacja są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Polska (BY-SA) https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/legalcode.pl.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury Kultura – Interwencje 2021.
